07 februari 2020
“Spoiler: het gaat goed, maar het gaat niet snel genoeg.” Met die woorden opent wethouder Philip Broeksma de jaarlijkse bijeenkomst van het Platform Groningen CO2 neutraal in de Raadzaal van het Stadhuis aan de Grote Markt. Bij dit platform zijn 43 partijen aangesloten die gezamenlijk de opgave delen van een CO2-neutrale gemeente in 2035. Het gaat om bedrijven, waaronder grote partijen als Suikerunie en Attero, partijen zoals het Waterbedrijf en Waterschap Noorderzijlvest en organisaties zoals De Noord-Nederlandse Golf & Country Club. Samen zijn zij goed voor 40% van het energiegebruik in de gemeente Groningen.
Nieuwe ideeën nodig
De bijeenkomst van vanochtend is een van de laatste bijeenkomsten in de raadzaal vóór de ingrijpende verbouwing, die ook een grote slag in verduurzaming behelst, van energielabel G naar A+++. Wouter van Bolhuis, programmamanager Energie bij de gemeente Groningen, geeft in het kort aan hoe die slag gemaakt wordt, met onder meer toepassing van WKO, warmtepomp, isolatie en zonnepanelen. “Het kost veel geld, maar het betekent wel 80% minder energielasten. Het is bovendien een voorbeeld hoe je ook bij een monumentaal pand alles eruit kan halen wat erin zit.”
Die voorbeelden delen en zo anderen inspireren is een belangrijke functie van het Platform CO2 neutraal. Maar, zo stelt Wouter van Bolhuis, we hebben nieuwe ideeën nodig om de energietransitie te versnellen, om de ambitie te realiseren en de doelstellingen te halen.
Nederland bepaalt niet snelste van de klas
Want het gaat niet hard genoeg. Terwijl Frans Timmermans met zijn New Deal vanuit de EU de boer op gaat en de energietransitie steeds urgenter wordt gezien de klimaatverandering, bungelt Nederland met een schamele 7,4% hernieuwbare energiebronnen onderaan in Europa, aldus Geert Visser van E&E Advies, die de Groningse CO2-monitor begeleidt. In de regio Groningen gaat het om 6,1%, maar goed, hier zijn ook minder mogelijkheden dan landelijk voor bijvoorbeeld windenergie of bijstook met biomassa. Bovendien, zo zegt Geert Visser, is er in Groningen een kleine afname te zien bij zowel woningen als bedrijven in CO2-uitstoot. Mooi gezien het toegenomen inwonersaantal en de groeiende economie, maar dat neemt niet weg dat er harder aan getrokken moet worden in Groningen om onze ambities te realiseren. Voor bedrijventerreinen wordt daarbij ingezet op elektrificatie en groene stroom. Met als grootste struikelblok daarbij de (beperkte) capaciteit van het net. Daarnaast is het opvallend dat de uitstoot door personenauto’s is toegenomen. Door overheidsbeleid, maar zeker ook door keuzes van de stakeholders voor hun eigen vloot, zal die uitstoot gereduceerd moeten worden. Positief is dat Groningen groen gas-hoofdstad is van Nederland, dankzij de grote producenten Suikerunie en Atterro. Maar ook daar is actie nodig, omdat het aantal producenten niet groeit en dus niet in kan spelen op een groeiende vraag.
Energietransitie versnellen oa door Groningen Werkt Slim
Zoals wethouder Philip Broeksma aan het begin van de bijeenkomst stelt: het gaat best goed met de energietransitie, maar niet snel genoeg. Om tot die versnelling te komen, gaat het Platform verder onder de paraplu van Groningen Werkt Slim. Floris van Dijk legt uit dat de essentie van dit samenwerkingsplatform is om samen met alle partijen, bedrijven, kennisinstellingen en overheid, de schouders onder die versnelling te zetten. We moeten niet wachten op regelgeving van het Rijk, maar lokaal doen en kennis delen, aldus Floris van Dijk, bij grote bedrijven, maar zeker ook bij het MKB. Als voorbeeld noemt hij de OPEN-bordjes op winkeldeuren in de binnenstad. Ja we zijn OPEN, maar we houden de deuren dicht in de winter om de warmte binnen te houden, zo is de boodschap. Er wordt ook gewerkt samen met grote bedrijfspartners aan de ontwikkeling van hele slimme oplossingen, zoals een smart grid.
Andere coalities, omgeving meenemen en inspelen op sentiment
Wethouder Philip Broeksma memoreert nog eens dat zo’n beetje de helft van de CO2-uitstoot afkomstig is van bedrijven. Dat is mede de reden dat zij zo’n belangrijke partner zijn in de route van de energietransitie. Maar, zo is tijdens de bijeenkomst door alle aanwezige partners benadrukt, het gaat om veel meer partijen dan ‘alleen’ bedrijven. Neem zeker ook anderen dan het bedrijfsleven mee, zo was de oproep van de Noord-Nederlandse Golf & Country Club. “Het gaat niet alleen om bedrijven, maar om wij: ook burgers en organisaties zoals de onze in Glimmen. We moeten het samen doen, maar ook samen willen.” We moeten om te beginnen altijd de omgeving betrekken bij wat we doen, aldus de woordvoerder van Waterschap Noorderzijlvest. Wij onderzoeken of we ons pand kunnen verwarmen met aardwarmte; wellicht kunnen we daarmee Lewenborg mee verwarmen, zo stelt hij. En hoewel het zeker draait om veel geld en investeringen, moet je ook het sentiment niet over het hoofd zien, zegt de directeur van het Waterbedrijf. Versterk bij alle inspanningen ook het sentiment dat we trots zijn op wat we hier in het noorden presteren op dit gebied. En creëer meer en nieuwe coalities, ook buiten dit platform om, zo riep Klaas Holtman namens het verenigde bedrijfsleven de aanwezigen op, inclusief de gemeente. Als we een elektrisch laadpalenpark willen realiseren op de vierde Campus van Nederland, dan lopen we tegen allerlei beperkingen op. Los die op, zodat we dit soort projecten kunnen opzetten.
En energietransitie niet de core business van bedrijven? Die zijn bezig met geld verdienen, niet met transitie? ‘Juist wel! Inspelen en anticiperen op veranderingen in de markt, dát bepaalt het succes van een bedrijf. Transitie is precies de core business van bedrijven’, zo was de reactie.
